صلح الحسن (کتاب)

صُلحُ الحَسَن(ع) کتابی به زبان عربی درباره صلح امام حسن(ع)، نوشته شیخ راضی آل‌یاسین پژوهش‌گر و عالم شیعه (متوفای ۱۳۷۲ق). این کتاب، از معدود آثار تحلیلی و تفصیلی است که در سه بخش، درباره زندگانی امام حسن مجتبی(ع)، موقعیت سیاسی او و شرایط صلح امام با معاویه سخن گفته است. آیت‌الله سید علی خامنه‌ای این اثر را در سال ۱۳۴۸ش به نام «صلح امام حسن(ع) پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ» به زبان فارسی ترجمه کرده است.

درباره مؤلف

شیخ راضی آل یاسین، فرزند شیخ عبدالحسین بن شیخ باقر از علما و محققان و مورخان نجف است که در سال ۱۳۱۴ ق متولد شد و در ۱۵ ذی‌القعده سال ۱۳۷۲ق درگذشت. وی پیش از آن، افزون بر «دیوان»، کتابی نیز با عنوان «تاریخ الکاظمیه فی القدیم و الحدیث» و کتابی با عنوان «اوج البلاغة» در خطبه‌های امام حسن(ع) و امام حسین(ع) تألیف کرده بود.

ویژگی کتاب

این کتاب از قریب به صد منبع معتبر و ارزشمند استفاده کرده و مؤلف در آن به موضوعاتی پرداخته که در کتب مشابه، به آن‌ها کمتر توجه شده و موضوع صلح امام حسن(ع) و علت و عوامل آن را به خوبی بیان می‌کند

روش تألیف

مؤلف بیش از آن‌که به نقل گزارش‌های تاریخی بپردازد، به بیان و تحلیل اوضاع و شرایط از نگاه خود پرداخته است، اما با این حال از ارجاع به منابع و استناد به آنها غفلت نکرده و به منابع مختلفی در متن و پاورقی توجه داده است که این منابع همان مصادر دست اول تاریخی هستند.

محتوا

کتاب دارای سه قسمت است که در قسمت نخست شرح حال کوتاهی از زندگی امام مجتبی(ع) ارائه داده و در قسمت دوم به موضوع بیعت با آن حضرت و وضعیت سپاه می‌پردازد. قسمت آخر و اصلی کتاب، بررسی قرارداد صلح و عوامل آن بحث می‌کند.

• بخش اول: امام حسن بن علی(ع)
• بخش دوم: موقعیت سیاسی
• بخش سوم: صلح

در خاتمه کتاب نیز، گزارشی از مقایسه شرایط صلح امام حسن(ع) و قیام امام حسین(ع)، به لحاظ دوستان و یاران و به لحاظ دشمنان ارائه شده است.

ترجمه

این کتاب در سال ۱۳۴۸ش توسط آیت‌الله خامنه‌ای با عنوان «صلح امام حسن پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ» به فارسی ترجمه شد. وی در مقدمه کتاب، انگیزه خویش را این گونه بیان می‌کند: «پیش از این‌که به ترجمه این کتاب بپردازم، مدت‌ها در فکر تهیه نوشته‌ای در تحلیل موضوع صلح امام حسن بودم و حتی پاره‌ای یادداشت‌های لازم نیز گرد آورده بودم؛ ولی سپس امتیازات فراوان این کتاب مرا از فکر نخستین بازداشت و به ترجمه این اثر ارزشمند وادار کرد... مگر که جامعه فارسی‌زبان نیز چون من از مطالعه آن بهره گیرد و هم برای اولین بار درباره این موضوع بسی با اهمیت، کتابی از همه رو جامع، در معرض افکار جویندگان و محققان قرار گیرد.»

پانویس

منابع

• آل یاسین، راضی، صلح الحسن علیه‌السلام، بیروت، اعلمی، ۱۴۱۲ ق.
• آل یاسین، راضی، صلح امام حسن، ترجمه سیدعلی خامنه‌ای، تهران، آسیا، ۱۳۴۸ ش.
• گلی‌زواره قمشه‌ای، غلامرضا، معرفی، نقد و بررسی کتاب صلح امام حسن(ع)، کتاب ماه دین، دی و بهمن ۱۳۸۰ شماره ۵۱ و ۵۲.
• سیری در کتاب صلح امام حسن(ع)]، کتابخانه اینترنتی تبیان، تاریخ بازدید: ۱۴ آذر ۱۳۹۹ش.

پیوند به بیرون